|
Dagana 29. og 30. ágúst var haldið námskeið á Náttúrustofu Suðvesturlands í sýnatökum í fjöruvistgerðum. Námskeiðið var ætlað starfsfólki náttúrustofanna og er hluti af þjálfun þess í tengslum við verkefnið Vöktun náttúruverndarsvæða, samstarfsverkefni náttúrustofa og Náttúrufræðistofnunar Íslands. Fyrri dag námskeiðsins var farið í bæði þangfjöru og leiru og aðferðir sýndar og prófaðar, auk þess sem farið var í helstu þörungagreiningar. Seinni daginn var unnið úr þeim sýnum sem tekin voru og greint úr þeim bæði í hópa- og tegundir. Hópurinn fékk hressilega lægð á meðan námskeiðinu stóð með tilheyrandi roki og rigningu, en veðrið fékk lítið á mannskapinn enda náttúrufræðingar öllu vanir þegar kemur að útivinnu. Þökkum við félögum okkar á náttúrustofunum og NÍ fyrir ánægjulega samveru.
0 Comments
Í nýjasta tölublaði Fiskifrétta sem út kom í dag 25.ágúst er fjallað um vöktun Náttúrustofunnar og Rannsóknaseturs HÍ á Suðurnesjum á grjótkrabba í Faxaflóa,  Starfsmenn Náttúrustofunnar og Rannsóknaseturs HÍ á Suðurnesjum fóru í dag með nemendur á þriðja ári í líffræði við Háskóla Íslands í sýnatökur á Sundin við Reykjavík. Sjóferðin er hluti af fjölbreyttu og umfangsmiklu vettvangsnámskeiði í vistfræði. Þetta er sjötta árið sem nemendum hefur boðist að fara á sjó með okkur og fá innsýn í rannsóknarvinnu okkar og fá kost á að læra réttu handtökin. Gerast nemendur í vettvangsnámskeiðinu því þáttakendur í mikilvægri vöktun á stofnbreytingum á hinum nýja landnema grjótkrabba. Nemendur fengu ljómandi fínt veður og stóðu sig með mikilli prýði. Í nýrri yfirlitsgrein okkar í vísindaritinu Polar Biology er fjallað um fjölbreytileika mosadýra (Bryozoa) við Ísland. Um er að ræða alþjóðlegt samstarfsverkefni sem Náttúrustofan leiddi. Ávöxtur þessa verkefnis er uppfærður heildarlisti yfir mosadýrategundir við Ísland. Alls eru nú skráðar 288 tegundir mosadýra við Ísland, þar af 67 nýjar skráningar við Ísland og þrjár tegundir sem mögulega eru framandi tegundir. Slíkur fjölbreytileiki er tiltölulega hár í samanburði við önnur hafsvæði, samt má búast við við því að hann sé í raun enn hærri - en frekari rannsóknir þarf til að leiða það í ljós. Mestur fjöldi tegunda (71) var skráður grynnst (0–100m), en það er líklegast vegna flókinna þátta þar á meðal mikillar frumframleiðni þess svæðis. Sem fyrr segir leiðir rannsóknin í ljós skráningu fjölda nýrra tegunda við Ísland, sem sýnir hversu lítið er vitað um fjölbreytileika mosdýra og vistfræðilega þætti þeirra á jafn mikilvægu svæðum og Íslandsmið eru. Þetta er upphafspunktur fyrir frekari ítarlegar rannsóknir á þessum sérstaka hópi lífvera. Smella má á myndina til að nálgast greinina:  Sextánda vöktunarár grjótkrabba í Faxaflóa er nú hafið. Náttúrustofan og Rannsóknasetur Háskóla Íslands á Suðurnesjum halda utan um vöktunina. Byggist vöktunin á gildruveiðum fullorðinna krabba og eins á svifsýnatökum með háfum til að fylgjast með fjölda lirfa í uppsjó. Ljóst er á gildruveiðum að grjótkrabbinn er hvergi að gefa eftir og er sem fyrr ráðandi í afla, með yfir 99% í aflahlutdeild. Sýkingarhlutfall er sem fyrr hlutfallslega hátt og unnið er að því í samstarfi við sérfræðinga á Keldum að greina hvað henni veldur. Hér að neðan má sjá myndir úr fyrsta leiðangri þessa vöktunarárs. Í vikunni lauk hinni árlegu bjargfuglavöktun Náttúrustofunnar á Suðurnesjum. Krýsuvíkurberg er í dag eina fuglabjargið á suðvesturhorninu sem fellur undir árlega vöktun og er jafnframt það langstærsta. Í ár var staðan einnig tekin sérstaklega í Eldey, Karlinum, Valahnúk, Hafnabergi og Hólmsbergi í tengslum við landsúttekt Náttúrufræðistofnunar Íslands á bjargfuglum sem fer fram á 5-10 ára fresti. Bjargfuglavöktunin gengur þannig fyrir sig að teknar eru myndir á föstum sniðum og út frá myndunum er skráður fjöldi rituhreiðra, fýlssetra og svartfugla. Einnig er talinn fjöldi svartfugla á sjó á viðkomandi stað til að fá samanburð á hlutfalli tegunda sem sjást í bjargi. Á þeim svæðum sem falla undir fasta vöktun á landinu (eins og Krýsuvíkurberg) er svo farið er aftur seinna á varptíma til að áætla varpárangur ritu. Árleg bjargfuglavöktunin fer fram víðsvegar um land í samstarfi náttúrustofa og hefur Náttúrustofa Norðausturland haft yfirumsjón með verkefninu. Í dag heimsóttu blaðamennirnir Patrícia Carvalho og Nuno Ferreira Santos frá potúgalska dagblaðinu Público Náttúrustofuna. Ástæða heimsóknarinnar var viðtal við okkar einu sönnu Joana. Viðtalið er hluti af verkefni sem styrkt er af Uppbyggingarsjóði EES og fjallar um störf vísindafólks sem upprunnið er frá Portúgal og lifir og starfar á Íslandi. Verkefnið ber yfirskriftina “Portugal and Iceland: investigating biodiversity and world changes together”.  Í nýrri yfirlitsgrein í vísindaritinu Science of the Total Environment eru tekin saman áhrif kvikasilfurs (Hg) á sjó- og vaðfugla á norðurslóðum. Um er að ræða stórt alþjóðlegt samstarfsverkefni sem Náttúrustofan var samstarfsaðili í ásamt fjölmörgum innlendum og erlendum stofnunum. Rannsóknin leiddi í ljós að nokkrir sjófuglastofnar sýndu kvikasilfurstyrk sem fór yfir viðmiðunarmörk um eitrun, þar sem 50% einstakra fugla fóru yfir mörkin „engin skaðleg heilsuáhrif“. Um 5% allra rannsakaðra fugla voru taldir í meðallagi eða meiri hættu á eitrunaráhrifum af völdum Hg. Hins vegar voru flestir sjófuglar (95%) almennt í minni hættu á Hg eiturverkunum. Mesta Hg-mengunin kom fram hjá sjófuglum sem verpa í vestanverðu Atlantshafi og Kyrrahafi. Flestir vaðfuglar á norðurskauti sýndu lágan Hg styrk, þar sem um það bil 45% einstaklinga voru flokkaðir í engum áhættuflokkum, 2,5% í miklum áhættuflokki og enginn einstaklingur í alvarlegri hættu. Þrátt fyrir að flestir sjó- og vaðfuglar sem verpa á norðurslóðum virðist vera í minni hættu á Hg eiturverkunum, hafa nýlegar rannsóknir greint frá skaðlegum áhrifum Hg á sum heiladingulshormón, eiturverkanir á erfðaefni og æxlunargetu. Kvikasilfur virtist ekki hafa áhrif á lifun fullorðinna einstaklinga, þó verður að hafa í huga að langtímamerkingarrannsóknir sem snúa einnig að áhrifum Hg séu enn takmarkaðar. Þrátt fyrir að Hg-mengun á norðurslóðum sé talin lítil fyrir flestar fuglategundir, þá getur kvikasilfur samhliða öðrum streituvöldum eins og öðrum mengandi efnum, sjúkdómum, sníkjudýrum og loftslagsbreytingum samt valdið skaðlegum áhrifum. Nálgast má greinina með því að smella á myndina hér að neðan. 
Grein okkar Establishment and proliferation under climate change: temperate tunicates in south-western Iceland birtist í vísindaritinu Marine and Freshwater Research í dag. Greinin fjallar um tvær tegundir framandi möttuldýra sem nýlega hafa numið hér land, þ.e. stjörnumöttul og hlaupskorpumöttul. Báðar tegundirnar eru þekktir skaðvaldar víða um heim og því brýnt að skilja hvernig þær hegða sér í nýjum heimkynnum á Íslandi. Tímgun tegundanna var skoðuð yfir 12 mánaða tímabil og egg og lirfur þeirra taldar. Nú liggur því fyrir gott mat á því hvernig tímgun tegundanna tveggja er á ársgrundvelli. Þetta eru sérlega mikilvægar upplýsingar ef stjórnvöld eða aðrir hagsmunaaðilar hyggjast t.d. ráðast í mótvægisaðgerðir. Þá liggur fyrir hvenær árs vænlegast er til árangurs að ráðast í aðgerðir sem miða að því að uppræta eða hamla frekari útbreiðslu þessara framandi tegunda. Áhugasamir geta séð myndir og þekkta útbreiðslu tegundanna við Ísland hér. Nálgast má greinina með því að smella á myndina hér að neðan:  Karratalningar fara nú fram um land allt. Þessi árstími hentar einkar vel því á vorin eru karrar mjög áberandi, tylla sér á háa staði, hreykja sér hátt og verja sín óðul. Út frá þessum talningum er stofnvísitala rjúpnastofnsins metin. Gengin eru ákveðin snið á varpsvæðum rjúpunnar og þannig er hægt að meta breytileika milli ára í stofnvistfræði hennar. Í gær lauk talningum Náttúrustofunnar á Reykjanesi. Að verkefninu koma fjölmargir aðilar á landsvísu en um samvinnuverkefni er að ræða og hefur Náttúrufræðistofnun Íslands yfirumsjón með verkefninu. |
Náttúrustofa SuðvesturlandsFréttir af daglegri starfsemi stofunnar Archives
August 2022
Categories |
RSS Feed
