Farhætti íslenskra kjóa

Um er að ræða samstarfsverkefni Náttúrustofu Suðvesturlands, Náttúrustofu Norðausturlands og Háskóla Íslands. En þar til nýlega hefur verið erfitt að rannsaka vetrardreifingu og far sjófugla vegna vöntunar á hentugri tækni til verksins. Nú er það að breytast með tilkomu svokallaðra dægurrita (e. geolocators) sem geta tekið niður upplýsingar um staðsetningu yfir lengri tímabil á sama tíma og þetta eru lítil og létt tæki. Með dægurritum er því hægt að kanna ferðir fugla sem halda sig á hafi úti utan varptíma og þannig safnað mikilvægum upplýsingum um nýtingu hafsvæða og far sjófugla utan varptíma.

Kjóar verpa allt í kringum pólinn og hafa breiða varpútbreiðslu, vetrarútbreiðslan er á hinn bóginn lítt þekkt. Í þessari rannsókn er far kjóa (Stercoraius parasiticus) utan varptíma kannað. 20 dægurritar voru festir á kjóa í varpi vorið 2014 austur á Héraði og sex þeirra endurheimtust árið eftir. Gögnin sýndu fram á að íslenskir kjóar hafa einstaka vetrarútbreiðslu sem nær allt frá suðurparti Suður-Ameríku og austur að Suður-Afríku. Enginn annar artískur sjófugl nýtir sér vetrarsvæði beggja megin Atlantshafsins líkt og kjóinn svo vitað sé. Einnig kom í ljós að kjóar nýta sér svo kallað “hot spot” í Norður-Atlantshafinu á fari sínu líkt og margar aðrar sjófuglategundir. Nú er í vinnslu grein um far skandinavískra kjóa sem er samstarf margra vísindastofnana, að sama skapi er verið að vinna upplýsingar um stöðugar samsætur úr blóðsýnum kjóanna sem getur varpað ljósi á fæðuatferli fuglanna

---

Náttúrustofa Suðvesturlands ● Garðvegi 1 ● 245 Suðurnesjabæ ● Sími: 423 7458 ● Netfang: natturustofa@natturustofa.is